غذایی که مدتی می‌ماند و خوراکی‌هایی که در آن مواد نگه‌دارنده زده باشند، یبوست را تشدید نموده و معده را ضعیف می‌کند.
گیاهان دارویی
* ابتدا غذا به وسیله دندان‌ها باید خوب جویده شود و با بزاق دهان خوب مخلوط شود. خوب جویدن و نرم نمودن، اولین گام برای هضم بهتر مواد غذایی در بدن می‌باشد.
* دوم باید غذا در محیط آرام و به دور از استرس خورده شود و در معده مواد غذایی با شیره معده خوب مخلوط شود. شیره معده ماده‌ای به نام پپسین ترشح نموده و پروتئین‌های درشت مواد غذایی به مواد ساده‌تری تبدیل می‌شود، این کوچک شدن و نرم شدن از یبوست جلوگیری می‌کند.
در اینجا دستگاه کبدی، ماده صفرا را وارد جهاز هاضمه نموده و در حل کردن مواد چربی مۆثر است. معده در تنظیم غذا، نقش مخزن ذخیره را داراست و تأثیر شیره یا اسید معده در هضم غذا بسیار است.
* یبوست ممکن است بر اثر کمبود تراوش‌های کبدی و لوزالمعده و روده نیز باشد. برای رفع این عامل، غذاهای سلولزدار مثل آرد سبوس‌دار و سبزی‌های تازه مفید است.
* ساعات خوردن غذا و منظم خوردن نیز در رفع یبوست مۆثر است.
* پرخوری و نامرتب خوردن و پر نمودن معده بسیار زیان آور است. استراحت دادن به معده و نخوردن به مدت کوتاه، باعث می‌شود که دستگاه گوارش استراحت نموده و کار خود را خوب انجام دهد.
* سبزیجات و داروهای گیاهی علاوه بر فعال نمودن معده، در هضم غذا بسیار مفید است.
* غذاهای پرچرب و شیرینی‌ها و موادی مثل سوسیس و کالباس در هضم غذا مشکل ایجاد می‌کنند.
* غذایی که مدتی می‌ماند و خوراکی‌هایی که در آن مواد نگه‌دارنده زده باشند، یبوست را تشدید نموده و معده را ضعیف می‌کند.
آیا به راستی یبوست معده و روده را تضعیف می‌کند؟
یکی از بیماری‌هایی که امروزه تعداد زیادی از افراد، دست به گریبان آن هستند یبوست است. این بیماری عوارض زیادی دارد، مانند: بواسیر، زخم معده و ورم معده. در این بیماری، مدفوع در روده‌ها سفت شده و دفع آن با سختی صورت می‌گیرد. یکی از علل آن خوردن غذاهای غیر طبیعی، به خصوص مصرف نان سفید و بدون سبوس است.
نان سفید با آردی تهیه می‌شود که تمامی سبوس آن را گرفته‌اند، به همین دلیل، نه تنها خاصیتی نداشته بلکه مضر نیز می‌باشد. از ضرر‌های مصرف نان سفید ایجاد نفخ معده و یبوست است.
نان، شانزده عامل مفید غذایی دارد که دوازده تای آن‌ها مربوط به سبوس آن است و با اعمالی که روی آرد نان‌های سفید صورت می‌گیرد، این خواص از بین می‌روند. این نان‌ها فقط باعث پر شدن شکم شده و هیچ خاصیتی ندارند.
نان جو که مورد علاقه انبیا و حضرت علی (ع) نیز بوده منافع زیادی دارد که یکی از آن‌ها معالجه یبوست است.
پوست برنج نیز برای این عارضه بسیار مفید می‌باشد که متاسفانه ما پوست آن را گرفته و مصرف می‌کنیم. در کشورهای شرق آسیا برنج را با پوست می‌پزند و از ابتلا به بسیاری امراض به خصوص یبوست نجات پیدا کرده‌اند.
عامل دیگری که ایجاد یبوست می‌کند، پرهیز از خوردن میوه و سبزی خام است که برخی افراد متاسفانه با فکر غلط از خوردن آن‌ها پرهیز می‌کنند. میوه و سبزی خام با وجودی که ممکن است کمی باعث ناراحتی در دستگاه گوارش شده (کمی نفخ ایجاد کند)، اما خوردن آن برای از بین بردن یبوست توصیه می‌شود. مشکلات گوارشی و درمان گیاهی آن را اینجا بخوانید.
یبوست سرچشمه بسیاری از امراض است و نوع مزمن علاوه بر ناراحتی در هنگام دفع، انسان را بیحال و کسل کرده و خمیازه ایجاد می‌کند. همین طور باعث بد مزه شدن دهان شده و اشتها را از بین می‌برد.
عده‌ای از مبتلایان به جای رفع علت یبوست به خوردن مسهلات و ملین‌ها روی می‌آورند و می‌کوشند با خوردن آن‌ها روده خود را روان کنند؛ اما عادت به خوردن داروهای مسهل سبب ضعیف شدن معده و روده‌ها شده و پس از مدتی مزاج را تنبل می‌کند. داروها نیز پس از مدتی اثر خود را از دست می‌دهند. پس بهتر است که به جای راه درمان ساده مانند خوردن دارو، علت پیدایش بیماری را پیدا کرده و آن را از بین برد تا خوردن دارو باعث تشدید بیماری نگردد.
در مورد بیماری یبوست نیز به همین ترتیب باید عمل نمود که ابتدا علت آن را پیدا کرده و سپس با کمک مسهلات و ملین‌ها مزاج بیمار را نرم نمود و هضم غذا را تسهیل کرد.
چنانچه گفتیم عوامل زیادی باعث بروز یبوست می‌شوند که اکنون به شرح آن‌ها می‌پردازیم، یکی از علل عمده یبوست که ابتدا به آن پرداختیم گرفتن سبوس نان و کندن پوست برنج است. افراد مبتلا به یبوست باید نان سبوس دار مصرف کنند و نان جو را جانشین نان گندم در رژیم غذایی خود نمایند.
همین طور میتوان مقداری سبوس جو یا گندم را کوبیده و در سوپ بریزید و قبل از غذا به عنوان پیش غذا میل کنید.
سبوس برنج را نیز میتوان به صورت جوشانده و یا دم کرده میل نمود که علاوه بر بهبود دستگاه گوارش و رفع یبوست، برای پوست و مو نیز بسیار خوب است.
یکی دیگر از عوامل ایجاد یبوست زیاده روی در مصرف نمک است. این دسته از افراد باید از خوردن غذاهای شور پرهیز کنند.
یکی دیگر از علل یبوست خوردن آب میوه و سبزیجات به جای خود میوه و سبزی است به طوریکه خاصیت خود میوه را ندارد. افراد مبتلا به یبوست باید خود میوه و سبزیجات را میل کنند.
میوه انجیر به خصوص به صورت خشک آن بهترین درمان برای یبوست است. شربت آن یبوست اطفال را برطرف می‌سازد. افراد بزرگسال می‌توانند مقداری انجیر خشک را بعد از غذا به عنوان دسر میل نمایند یا مقداری انجیر خشک را خیس کرده و صبح ناشتا با آب آن میل کنند.
انواع سیر، موسیر و والک از جمله گیاهان ضد یبوست می‌باشند و کسانی که به طور دائمی مقدار کمی سیر، موسیر یا والک با غذای خود میل کنند، کمتر مبتلا به یبوست می‌شوند. برگ‌های تازه والک را میتوان به همراه جعفری مانند سبزی خوردن تازه با غذا میل کرد. موسیر را میتوان خشک کرده و به صورت پودر در غذا مصرف نمود.
تخم شنبلیله برای یبوست مفید است. تخم شنبلیله را می‌توانید برای مدت‌ها نگهداری کنید، بدون آنکه خراب یا فاسد شود. اما اگر آن را بکوبید و به صورت پودر در آورید، پس از چند روز بو گرفته و خراب می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید از تخم شنبلیله برای رفع یبوست استفاده کنید، مقدار کمی از آن را کوبیده و سه وعده در روز، صبح، ظهر و شب و در هر بار یک قاشق مرباخوری از این پودر میل کنید. می‌توانید این پودر را به کمک آب میل کنید.
فواید مصرف دمکرده گل سرخ
11- دمکرده گل سرخ(محمدی) روزی یک لیوان هم به عنوان یک داروی ملین میتوان استفاده کرد.
درمان دارویی یبوست
پودر پسیلیوم ساده ترین و کم عاضه ترین داروی رفع یبوست است که به صورت فیبر عمل کرده و می تواند در دوره بارداری نیز استفاده شود.
دسته دوم داروهایی هستند که با خاصیت اسمزی باعث نشت آب به روده می شوند، مثل شربت منیزیم و لاکتولوز.
دسته سوم داروهای محرک روده مثل برگ سنا، بیزاکودیل و روغن کرچک است. این داروها بهتر است در خط آخر درمان یبوست مصرف شوند.
برای رفع یبوست
1- خوردن یک لیوان خاکشیر صبح ناشتا
2- مخلوط یک فنجان آب کرفس با آب هویج
3- مخلوط یک قاشق غذاخوری پودر گل سرخ و یک فنجان ماست بدون چربی
4- خوردن شش عدد زیتون همراه با غذا
5- مخلوط عرق کاسنی همراه با عسل روزی یک استکان صبح ناشتا
6- هر روز همراه با غذا سبزی شوید، جعفری، کاهو، گشنیز مصرف شود.
7- صبحانه کامل خورده شود.
8- شب غذای سبک میل شود.
آلوئه ورا برای رفع یبوست
مشخصات ظاهری این گیاه، درختچه با برگ‌های ضخیم گوشتی است. در داخل این برگ‌ها مایع ژل‌های ذخیره شده و در مناطق گرم و شرجی رشد می‌کند.
خواص درمانی این گیاه: آلوئه ورا بهبود دهنده آرتروز، تقویت کننده معده و اثنی‌عشر و روده، برطرف کننده یبوست و سرشار از ویتامین A، B1، B2، B6، B12، C و E می‌باشد. ضد استرس و ضعف اعصاب معده می‌باشد، تقویت کننده سیستم دفاعی بدن بوده و تنظیم کننده هضم غذا و دفع مواد زائد را از روده بسیار آسان می‌کند.
آب درون برگ گیاه را روزی یک فنجان قبل از غذا هر روز میل کنید.
گشنیز و رفع یبوست
این گیاه علفی در تمام مناطق ایران رشد می‌کند. ساقه گیاه کوتاه و نازک و برگ‌های آن بسیار لطیف می‌باشد. تقویت کننده معده و ضد باکتری معده و روده می‌باشد. برای جلوگیری از یبوست روزی 20 گرم سبزی گشنیز را خُرد کرده و میل کنید. برای رفع یبوست روزی یک استکان آب گشنیز صبح ناشتا یا شب موقع خواب با یک قاشق روغن زیتون مصرف شود.
بادرنجبویه و رفع یبوست
این گیاه از خانواده نعناع می‌باشد و عطر مخصوص به خود دارد. در مناطق خراسان رشد می‌کند.
برگ‌های آن پنج‌های بریده و ریز می‌باشد. مانند گشنیز است با این تفاوت که برگ‌های آن پهن‌تر و بریدگی در آن بیشتر است.
دارای ویتامین‌های A، B و C و تقویت کننده معده و روده می‌باشد و صفرا را از بین می‌برد.
10 گرم برگ بادرنجبویه را در یک لیوان بجوشانید و با یک قاشق پودر گل سرخ و یک قاشق روغن زیتون یک شربت غلیظ درست کرده و روزی یک استکان میل کنید. یبوست را از بین می‌برد و تقویت کننده دستگاه گوارش می‌باشد.
کاهو و رفع یبوست
شکل ظاهری آن دارای برگ‌های پهن و ساقه کوتاه و دارای گل‌های صورتی می‌باشد.
خواص مهم آن: سرشار از ویتامین‌های K، B و P همراه با مواد معدنی، ید، کلسیم، منیزیم و مواد قندی، سلولز، کمی نشاسته، کلروفیل، آهن، پتاسیم، فسفر و گوگرد می‌باشد.
کاهو تقویت کننده معده و روده و ضد یبوست است. بهتر است کاهو همراه با روغن زیتون مصرف شود. البته برگ‌های تیره خاصیت بیشتری دارد. کاهو همراه با آب لیمو تازه و روغن زیتون مفید است.
منبع:تبیان ،mazraeh ، بیتوته
